24 april Tikal

24 april Tikal

Dit is vroeg. Om 3.45 uur gaat de wekker. Echt veel heb ik weer niet geslapen. Vanaf een uur of 12 was ik regelmatig wakker, omdat mijn heupen zeer doen. Dat krijg je blijkbaar van het klimmen. Maar zonder problemen kom ik mijn bed uit. Het is wel gek om je in het donker aan te kleden, automatisch zoek je naar het lichtknopje, maar dat heeft geen zin. Pas vanavond zal er weer stroom zijn.

Met de zaklamp van mijn telefoon lukt het op tijd klaar te zijn en om 4.15 staat iedereen klaar, gewapend met zaklantaarn. De gids neemt ons mee dwars door het oerwoud en dat betekent heel goed opletten waar je loopt. Om ons heen horen we het geluid van de vele apen die het maar niets vinden dat we door hun territorium lopen. Af en toe worden we ingehaald door andere groepen, we zijn dus niet enige die de zonsopgang willen zien. Na een half uur stevig doorstappen, wacht een trap die naar boven op de tempel leidt. Ik heb de treden niet geteld, maar het zijn er veel.

Dat zelfde geldt overigens ook voor de toeristen. Ik schat dat er zeker 100 mensen aanwezig zijn. Het is helder, dus dat belooft wat. Helaas vinden veel mensen het niet nodig stil te zijn, dus ik ben blij dat een van de gidsen op een gegeven moment om stilte vraagt. Tegen de tijd dat de zon opgaat, trekt het helaas dicht, zodat het uitzicht minder wordt.
We wachten in relatieve rust en op enig moment is te zien dat de zon op is, omdat de mist daar wat minder is. Maar van een spectaculaire zonsopgang is zeker geen sprake. Langzaam vertrekt iedereen en ook wij maken de afdaling naar beneden.
De gids leidt ons langs de diverse andere tempels en het is bijzonder om hier zo rond te dwalen om 7.00 uur in alle rust. De 100 mensen die in het park zijn, zijn inmiddels verspreid. Tikal is een heel uitgebreid complex, waarvan nog maar 20 % opgegraven is. In tegenstelling tot sommige andere ruïnes die we bezocht hebben, is het hier opgegraven gedeelte een tempelcomplex en niet een stad. De stad ligt blijkbaar nog onder het oerwoud. Veel van de oude Maya steden zijn op enig moment verlaten, in veel gevallen vermoedelijk vanwege tekort aan water of voedsel. Omdat je hier in het gebied van het tropisch bos zit, werden de steden heel snel overwoekerd en daardoor niet zo snel teruggevonden. Nog steeds worden nieuwe gebouwen ontdekt. Tikal had op het hoogtepunt van haar macht ca. ruïnes120.000 inwoners, terwijl steden als Parijs en Londen in die tijd niet verder kwamen dan ca. 50.000. Althans dat weet onze gids te vertellen.
Naast de diverse ruïnes, die we voor deel weer beklimmen, laat hij ons ook diverse dieren zien die hier zijn. Zo zien, en horen, we brulapen die met veel gebrul hun territorium verdedigen. Ook zien we Toekans en papegaaien. Hij is ook op zoek naar een tarantula en weet er uiteindelijk een uit zijn hol te krijgen. Wie wil mag het beest vasthouden. Ik had dat al eerder eens gedaan, maar laat me de gelegenheid niet ontnemen. De beesten doen niets zolang jij hen niets doet. Gelukkig laat de gids pas later de tanden van het beest zijn, toch wel indrukwekkend. De wandeling door het oerwoud heb ik dan wel gezien, het is heel erg uitkijken waar je loopt en de zoveelste rubberboom, mahonieboom e.d. houd ik ook voor gezien. Veel dieren zien we niet, maar daarvoor zijn we waarschijnlijk ook met te veel.
Om 10.00 uur eindigt de officiële rondleiding. Het is dan al behoorlijk warm en ik sta voor de keuse terug naar het hotel en dan eventueel vanmiddag nog een keer terugkomen of nu nog even doorzetten. Met nog vier die-hards besluiten we terug te gaan naar tempel IV, waar we de zonsopgang hadden moeten zien. Nog even van het uitzicht genieten, waarbij je zowel oerwoud als een deel van het tempelcomplex kunt zien. Het is weer een stevige wandeling, ca. 30 minuten en dan weer al die treden omhoog, maar beslist de moeite waard. We zijn op dat moment de enigen en het is heerlijk daar zo even te zitten. Als we naar beneden gaan, komen we een schoolklas tegen, zijn we toch maar mooi op tijd weg. Op de weg naar de uitgang, ca. 50 minuten wandelen zien we nog diverse dieren, o.a. een wilde kalkoen en iets wat een neusbeertje lijkt.
Om 11.30 uur bereiken we het koffietentje, waar we, zoals gebruikelijk Igor treffen. Inmiddels voel ik mijn benen en voeten overal. Ik heb dan al bijna 2 liter vocht op, maar de koffie smaakt uitstekend.
De uitbater van het koffietentje vertelt dat vlakbij een jaguar met jongen zit, die zich regelmatig laat zien. We overwegen even de middag dan daar maar te gaan zitten wachten, maar besluiten uiteindelijk dat het zwembad toch aantrekkelijker is.
De laatste meters naar het hotel lukken ook nog, maar wat ben ik blij dat ik mijn wandelschoenen uit kan trekken.
Bij het zwembad valt de drukte mee en het water is heerlijk.

Op enig moment raak ik in gesprek met een Nederlandse jongeman, die vertelt dat hij onderzoek doet in een Maya dorp naar het fenomeen tijd. De Maya kalender zijn we al diverse malen tegengekomen. Eigenlijk bestaat die uit vier verschillende kalenders, afgebeeld als vier raderen die in elkaar grijpen. Omdat het ene rad groter is dan het andere, komen bepaalde combinaties maar af en toe voor. 21 december 2012 was zo'n moment dat de vier kalenders een bijzondere stand met elkaar hadden. Paul, zo heet de jongeman, onderzoekt o.a. het dagelijks gebruik van deze tijdsmeting.Hij heeft een master in Archeologie van meso-America ( midden-Amerika) en is nu aan het promoveren bij Antropologie. Hij vertelt dat hij, voordat hij naar Tikal vertrok, de sjamaan heeft geraadpleegd om te zien of het een gunstige dag was om te reizen. De Sjamaan neemt dan een zak waarin 365 speciale bonen zitten, die rood zijn. Hieruit pakt hij een handje, dat hij vervolgens in rijtjes van 4 neerlegt. Afhankelijk van het aantal dat hij in het laatste rijtje neer kan leggen, weet je of het een goede reisdag is. In principe zijn even getallen gunstig en oneven getallen ongunstig. Voor Paul en zijn vriendin bleek dit een redelijk gunstige reisdag te zijn. Ik heb hem maar niet gevraagd wat hij gedaan zou hebben als het een zeer ongunstige reisdag geweest zou zijn.
Ook de landbouw wordt op deze manier geregeld. Mais moet op een bepaalde dag van de maya kalender gezaaid worden. Ze hebben verschillende dagen zoals onze dagen van de week, alleen zijn dit er iets meer. Maar voordat er gezaaid wordt moet het ook drie keer flink geregeld hebben. Dat is dit jaar nog niet gebeurd en hoewel de zaaitijd eigenlijk al aangebroken is, hebben de traditionele Maya's nog niet gezaaid, de anderen wel. Boeiend om te zien later hoe de oogst van de diverse groepen is.
Het is een heel boeiend gesprek, waarbij Paul met veel enthousiasme over zijn werk vertelt. Tsja, misschien had ik destijds toch maar antropologie moeten gaan studeren wat ik destijds wel overwogen heb. Omdat ik een boek over de Maya's gelezen heb, waarin hij zeer ge"interesseerd is, wisselen we mail adressen uit. Bijzonder hoe je spontaan zo'n leuk contact kunt hebben. Het scheelt vast wel dat hij in Leiden heeft gestudeerd en ook dit onderzoek voor de Leidse Universiteit doet. :-).

Na nog wat zonnen houd ik het voor gezien, lekker even met mijn boek op mijn eigen terrasje zitten, in de schaduw. Ik kom niet echt aan lezen toe, in de bus is het vaak bochtig of hobbelig en hoewel ik normaal goed kan lezen, lukt het me nu niet echt. Ik heb mijn boek ( Mexico van James Michener) dan ook nog niet eens half uit.
Douchen, weer met warm water, valt dus alles mee, en om 18.30 uur schuiven we weer aan tafel. Na het eten koffer pakken. We moeten morgenochtend om 4.50 uur klaar staan voor vertrek en dan hebben we nog geen licht. Om 22.00 uur gaat bij mij het licht uit.
Om ongeveer 2.00 uur word ik wakker van een hoop lawaai. In eerste instantie lijkt het of iemand naast me ligt te snurken, maar dat blijkt niet zo te zijn. :-).
Volgens mij zijn het apen die ruzie aan het maken zijn met elkaar. Wel bijzonder.